Winstverdeling: ‘You eat what you kill’ of ‘Lock step’?

Begin juni 2020 deelt Barend Blondé een opmerkelijk bericht. Hij stelt vast dat in België nog vele advocaten van oordeel zijn dat de winst verdeeld moet worden naar het principe van ‘Loon naar werken’. Anders gezegd, volgens de methode: ‘You eat what you kill.’ Hij stelt daartegenover de verdeling van de opbrengsten volgens het principe van ‘Loon naar contributie’.

You eat what you kill

Strikt genomen is bij toepassing van de methode van winstverdeling van ‘Loon naar werken’ geen grote kantoororganisatie noodzakelijk. Het meest markante voordeel van het werken in een kantoor met andere advocaten, is in dat geval dat men ‘slechts’ bepaalde kosten kan delen, zoals huur van het gebouw, kosten automatisering etc.

Leverage

In het geval van ‘Loon naar contributie’ wordt de situatie niet veel anders. Bedoeld wordt kennelijk de toepassing van het ‘Leverage’-beginsel; een senior advocaat die samen met junior advocaten in een team als eenheid samenwerkt. Dat is zeker een verbetering ten opzichte van de methode ‘You eat what you kill’, maar evenmin een ideale situatie.

Lock step

Wat is wel de meest optimale methode van verdeling van de winst? In mijn stellige overtuiging is het antwoord op deze vraag: het ‘Lock step’ systeem. In het ‘Lock step’ systeem wordt de winst verdeeld op basis van het aantal aan de partner (vennoot) toegekende winstpunten. In beginsel ontvangt elke vennoot een gelijk winstaandeel, behoudens in de periode van ingroei.

Voordelen Lock step

Het grote voordeel van het ‘Lock step’ systeem - mits aan enkele basisvoorwaarden voldaan - is dat de winst wordt verdeeld onafhankelijk van de vraag wie de zaak heeft aangebracht of behandeld. Dat betekent dat de zaak kan worden behandeld door die advocaat of dat team van advocaten die daartoe het meest geëquipeerd is. Het systeem voorkomt onderlinge concurrentie. Het vergemakkelijkt daarmede het bereiken van de gezamenlijke doelen van het kantoor. Het vereist wel een absoluut vertrouwen in elkaar.

Voorwaarden Lock step

Ik vat de basisvoorwaarden samen waaraan voldaan moet zijn inden een groep advocaten winstgevend en efficiënt een gezamenlijk kantoor wil exploiteren. Ik noem er enkele. • Gestreefd moet worden naar een zo gelijk mogelijke inbreng, zowel financieel als intellectueel. • Een sfeer van onderling vertrouwen draagt bij aan een optimale samenwerking. • De advocaten dienen zich te beperken tot hun eigen specialisme. • Advocaten zouden in zaken die zich daartoe lenen in teamverband moeten werken. • Bij toetreding tot de maatschap dient streng geselecteerd te worden.

Bijzondere situatie België

In België doet zich een speciaal probleem voor. In België is het immers anders dan in vele omringende Europese landen gebruikelijk dat ook medewerkers en stagiaires werken volgens het Zelfstandigenstatuut. Dat heeft tot gevolg dat jonge advocaten gewend zijn (daartoe worden aangemoedigd) om de opbrengst van de door hen behandelde zaken te behouden onder afdracht van een zeker percentage aan het kantoor, c.q. de advocaat voor wie zij werken. Het voordeel voor het kantoor is, vooral in tijden dat het economisch minder gaat, dat zij niet opgezadeld zitten met loonkosten. Het grote nadeel is dat op deze wijze geen samenhangend geheel kan worden opgebouwd. Immers, het ligt voor de hand dat de jonge advocaat er allereerst voor zorgt dat hij voldoende opbrengsten voor zichzelf genereert. In een dergelijk geval is het lastig om een gemeenschappelijke strategie tot uitvoering te brengen. Dat wordt eerst anders indien het werken onder de vigeur van het Zelfstandigenstatuut feitelijk een wassen neus is en er niettemin een gezagsverhouding binnen het kantoor bestaat.
Hoezeer ik mij ervan bewust ben dat mijn visie over de wijze van samenwerken in de Belgische advocatuur niet in goede aarde zal vallen, veroorloof ik mij op te merken dat de enige manier om een kantoor efficiënt en winstgevend te exploiteren en een gezamenlijk doel te bereiken een hechte samenwerking vereist die niet verstoord wordt door individuele financiële belangen.
In het boek ‘De advocatuur als onderneming’ (bestellen) ga ik in verschillende hoofdstukken in op wijze waarop de winst in een advocatenkantoor kan worden verdeeld.

Willem J. Hengeveld is enkele tientallen jaren als advocaat werkzaam geweest op één van Nederlands grootste advocaten- en notariskantoren. In die tijd heeft hij geruime tijd deel uitgemaakt van het bestuur van dat kantoor. Sedert enige jaren is hij consultant bij New Decade Consultancy, een onderneming die zich toelegt op de advisering van advocaten en notarissen om de juiste weg te vinden op het gebied van Strategie en Business Development.

www.newdecade.be
Winstverdeling: ‘You eat what you kill’ of ‘Lock step’?