Visie gaat vooraf aan technische aanpassingen
Welke kantoren worden er het zwaarst getroffen door de Coronacrisis? Het antwoord is even eenvoudig als voor de hand liggend. Het gaat om die kantoren die geen vet op de botten hebben gekweekt of hebben kunnen kweken in de afgelopen periode van hoogconjunctuur.
Maatregelen in de marktIn de internationale op de juridische branche gerichte tijdschriften lees je een hele variatie van maatregelen die worden genomen om de grootste klappen van omzetverlies door de Coronapandemie te beperken:
- Partneruitkeringen worden (tijdelijk) beperkt (cash calls).
- De lonen voor de staf worden tijdelijk met een bepaald percentage gereduceerd.
- Bonussen worden uitgesteld.
- Er wordt bij verschillende kantoren een vierdaagse werkweek ingevoerd met overeenkomstige beloning voor de fee-earners.
- Gedeeltelijk betaalde ‘sabbaticals’, vervroegd pensioen of begeleiding naar een andere baan worden gestimuleerd.
- Er worden medewerkers enkele maanden met verlof gestuurd.
- Er vallen ook her en der ontslagen.
- Een deel van de kantoren is terughoudend met het aannemen van nieuw afgestudeerde fee-earners. Jaarsalarissen voor nieuw afgestudeerden worden verlaagd.
- Het meest recent is de aankondiging van de overname van een heel kantoor in een zogenaamde ‘pre-pack’-situatie ter voorkoming van een faillissement.
Nederlandse en Belgische kantoren zijn zeer terughoudend met het doen van mededelingen over de gezondheid van hun organisatie. Er is geen reden aan te nemen dat de situatie bij die kantoren anders is dan in de rest van de wereld. De praktijken die zich bijvoorbeeld richten op M&A liggen op de meeste kantoren zo goed als stil. De hoop zal er op gevestigd zijn dat in het derde en vierde kwartaal deze praktijk zal herstellen.
Oorzaken tekort Eigen Vermogen en ReservesEr zijn meerdere omstandigheden die het gebrek aan Eigen Vermogen en Reserves kunnen hebben veroorzaakt. Ik noem er enkele:
- Het volledig uitkeren van de winst na afloop van een boekjaar, dus zonder het vormen van reserves binnen de onderneming.
- Onvoldoende winst om te ‘sparen’ voor slechtere tijden.
Boekhoudkundig kunnen deze twee omstandigheden vertaald worden in - (i) een te hoog crediteurensaldo (rechts op de balans) en
- (ii) een te laag banksaldo (links op de balans).
- (iii) Indien er daarnaast ook nog een hoog debiteurensaldo bestaat, wordt de toestand nog beroerder. Een hoog debiteurensaldo (links op de balans) leidt doorgaans tot een laag positief banksaldo (ook links op de balans). Die twee posten vormen min of meer communicerende vaten. En let wel, veel cliënten gaan in de huidige omstandigheden de betalingstermijn oprekken. Soms wel van 60 dagen naar 90 dagen.
Wat kan er gedaan worden om een ramp te voorkomen? - Beoordeel de huidige stand van zaken:
- Waar komt de omzet vandaan?
- Wie zijn de 10 belangrijkste klanten?
- Welke praktijk is winstgevend?
- Welke fee-earners zijn het meest winstgevend?
- Hoe is Tarief vastgesteld?
- Wat zijn de relevante ontwikkelingen in de markt waarin het kantoor werkzaam is?
- Hoe is het kantoor georganiseerd?
- Welke innovaties zijn de laatste twee jaren (kantoorbreed) ingevoerd?
- Etcetera
Voor de korte termijn specifiek
- Waar is het omzetverlies het grootst?
- Kan dit omzetverlies worden opgevangen door versterking vanuit andere praktijken?
- Is er voldoende ‘cash’ om de periode van omzetverlies te overbruggen?
- Zijn er bezuinigingen mogelijk die het functioneren niet in weg staan?
- Welke maatregelen moeten worden genomen om het kantoor veilig te kunnen herstarten?
Voor de middellange termijn- Kijk waar je goed in bent.
- Onderzoek waaraan de markt behoefte heeft.
- Welke praktijken zullen in de komende maanden ‘booming’ zijn? Welke praktijken zullen op de middellange termijn floreren?
- Ga actief in gesprek met cliënten. Neem beslissingen na de inventarisatie van de wensen van de klanten ten aanzien van de werkwijze van hun ‘outside counsel’?
Structureel- de Missie, de Strategie en de Focus van het kantoor met voorrang tegen het licht houden
- Saneren, met name op ook vóór de crisis al slechte praktijkonderdelen.
- Actief de markt bewerken om gaten in de opdrachtenstroom op te vullen.
- ‘Acquireren kun je leren’, zeker met externe hulp. Ook hier geldt: maak een plan, een ‘to-do-list’ en voer dit consequent uit.
- Voer deze plannen ook kantoorbreed uit.
- Herijk de plannen regelmatig.
Niet elk kantoor zal de Coronapandemie overleven. Maar er is wel een heleboel leed te voorkomen door actief stappen te ondernemen om het (mogelijk gedeeltelijk) voortbestaan van het kantoor te ondersteunen. Dat zal op een aantal plaatsen zeker tot enige sanering leiden. Sanering is meestal te verkiezen boven het geheel uit de markt te worden gestoten door een faillissement. Dat treft immers alle medewerkers van het kantoor en hun gezinnen. In veel gevallen kan met enkele specifieke maatregelen de continuïteit verzekerd worden.