Oekraïne: ‘call to action’

Het nieuws wordt dezer dagen volledig beheerst door de oorlog in Oekraïne. Het is overduidelijk dat de gevolgen van deze oorlog nog lang zullen na-ijlen. In de eerste plaats voor de burgers van Oekraïne die hun dagelijkse bestaan letterlijk in rook zien opgaan. Grote vluchtelingen stromen zijn reeds op gang gekomen. Het is een humanitaire ramp.

Maar ook in ons vrije westen zullen de gevolgen nog jaren merkbaar zijn. Die gevolgen zullen waarschijnlijk aanzienlijk groter zijn dan die van de Corona pandemie. Ik beperk mij tot de sociaal-economische aspecten voor de juridische dienstverlening.

War for talent maakt plaats voor recessie?

Tot enkele weken geleden had het merendeel der kantoren voldoende instroom van nieuwe zaken. Het grootste probleem bij de exploitatie van de kantoren werd gevormd door een gebrek aan medewerkers die het werk konden verrichten. Ik vermoed dat de enorme boycot en sancties van Russische bedrijven, de Russische staat en al degenen die tot de oorlogskliek behoren, behoorlijk hun weerslag zullen hebben op de dagelijkse praktijk. Niet alleen zullen die bedrijven voorlopig geweerd worden als cliënt; maar ook vele Nederlandse en andere westerse bedrijven zullen de gevolgen van de internationale boycot en sancties ondervinden. Dat nog naast de sterk verhoogde energieprijzen die de inflatie aanwakkeren. Vele ondernemers zullen terughoudender zijn met investeringen, met buitenlandse handel etc. Dat betekent dus ook minder werk voor hun adviseurs en dienstverleners. Een (langdurige) recessie ligt op de loer.

Het is nu de hoogste tijd om te bezien of de bakens nog goed staan. Bedenk daarbij dat bij een daling van de omzet van 10% op jaarbasis bij voorshands gelijk blijvende kosten, de winst voor de partners daalt met 30%.

Meer aandacht voor ethiek

In een veranderende markt zullen praktijken zich moeten heroriënteren. Ik voorspel ook dat meer en meer cliënten voordat zij een opdracht verlenen, zullen willen weten of de aangezochte kantoren niet ook voor instituten, landen etc. optreden waarmee zij zelf niet geassocieerd willen worden. Die ondernemingen zullen geen genoegen nemen met de mededeling dat over andere cliënten geen mededelingen worden gedaan. De tendens dat burgers en ondernemingen niet alleen puur zakelijke belangen laten prevaleren maar ook in toenemende mate ethische normen ten grondslag leggen aan hun beslissingen is al langer gaande, maar wordt waarschijnlijk versterkt door de thans gaande usurpatie van een vrij land met alle menselijke drama’s van dien.

Geheimhouding en vertrouwelijkheid zijn een groot goed voor het functioneren van de advocatuur. Zonder namen te noemen kan echter heel goed openheid van zaken worden gegeven. De League Tables zijn daarvan een goed voorbeeld. Evenals de verslaglegging van geruchtmakende zaken.

Aandachtspunten ter overdenking

Wat zijn op korte en middellange termijn de mogelijkheden om de business gezond te houden? Ik noem enkele voorbeelden.

Korte termijn

• Nu de jaarrekening over 2021 veelal nog niet gefinaliseerd zal zijn, valt te overwegen om ten laste van de winst over 2021 een voorziening te treffen die gebruikt kan worden om tekorten in 2022 op te vangen en in ieder geval een vorm van middeling te bewerkstelligen. Fiscale aspecten dienen wel verdisconteerd te worden.
• Kritische beoordeling van allerlei kostensoorten zowel op materieel als personeelsvlak zijn wenselijk.
• Beoordeling - permanent - van de klantportfolio is dringend gewenst. Niet alleen op het vlak van: Wil ik wel voor die cliënten optreden, maar ook: Is de zaak die wordt aangebracht, wel voldoende winstgevend?

Middellange termijn

• Is de Strategie en Focus nog in overeenstemming met de sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen in de maatschappij?
• In aansluiting op de vorige vraag: in hoeverre is heroriëntatie van de strategie noodzakelijk?
• Wat is eigenlijk de vraag die cliënten stellen?
• Hoe kunnen de diensten efficiënter en meer klantgericht worden aangeboden? Is het altijd noodzakelijk om naast de partner meerdere medewerkers op een zaak te betrekken?
• Heb oog voor de kosten van de cliënt bij de inschakeling van een juridisch adviseur.
  
  

Tenslotte een ‘call to action’: richt een task force op voor de beantwoording van deze vragen en laat deze task force extern begeleiden. Vreemde ogen dwingen.

7 maart 2022